„Przesiedlenie Polaków do syberyjskich łagrów"

       W latach 1940-1941 władze sowieckie wywiozły na zesłanie w głąb Związku Radzieckiego z Kresów Wschodnich II RP ponad 320 tysięcy obywateli polskich. Co najmniej 16 tysięcy zmarło do sierpnia 1941 r.

       10 lutego 1940 r. odbyła się pierwsza masowa wywózka, która objęła około 141 tysięcy osadników wojskowych i cywilnych, a także leśników - wraz z rodzinami. Zostali oni przymusowo osiedleni w specposiołkach (osadach specjalnych), w których przebywali pod strażą do "amnestii dla obywateli polskich" ogłoszonej Dekretem PRN ZSRR z 12 sierpnia 1941 r.

Ballada zesłańców
Sybir 1940 r.
Słowa: anonim
Muzyka na melodię „Boże coś Polskę”

Ojczyzno nasza, ziemio ukochana,
w trzydziestym dziewiątym cała krwią zalana.
Nie dość, że Polaków na pół rozebrali,
to jeszcze polaków na Sybir wygnali.

O, żegnaj Polsko, żegnaj chato miła,
o, żegnaj ziemio, któraś nas karmiła,
żegnaj słoneczko i gwiazdy złociste,
my odjeżdżamy z tej ziemi ojczystej.

O, Polsko piękna, ziemio nasza święta,
gdzie Twoje syny, gdzie Twoje orlęta?
Dzisiaj w sybirską tajgę przyjechali.
Czy będziem Ciebie kiedy oglądali?!

Słoneczko złote smutno nas witało,
gdy do baraku rano zaglądało.
Dwie białe trumny sosnami ubrane,
nad nimi matki klęczą zapłakane.

Polsko Królowo, zlituj się nad nami,
nad polską ziemią i nad polakami,
powróć nas, powróć do ziemi ojczystej,
Królowo polski! Panienko Przeczysta!