Galette des Rois
12 stycznia 2010 r.
Czy znacie już Państwo tradycje obchodów Święta Trzech Króli we Francji? Jego historię, symbolikę i dzisiejsze zwyczaje? W ramach cyklu międzykulturowych spotkań z literaturą i muzyką postaraliśmy się przybliżyć to szczególne Święto i tradycje francuskie. Wieczór poprowadziała Ewa Gorczycka-Pieniak. W programie oprócz zwyczajów i ciekawostek dotyczących święta usłyszeliśmy koncert Lee Su Kyoung (sopran; Romanse rosyjskie, Nikołaj Rimski Korsakow, Siergiej Rachmaninow ,Glinka) oraz Wu Sheng Zhong (piano; F.Chopin - Sonata b-moll, Aleksander Skriabin -Sonat nr 4 i 5).
W naszej kulturze Święto wyznacza koniec okresu Bożego Narodzenia i początek karnawału. Sięgając do tradycji chrześcijańskiej trzej Mędrcy ze Wschodu (magowie, kapłani religii zaratusztriańskiej, astrologowie) odnalazłszy Betlejem, oddali pokłon narodzonemu Jezusowi i ofiarowali mu swoje najcenniejsze wówczas dary: mirrę, złoto i kadzidło. Zwyczaj święcenia tego dnia złota i kadzidła wykształcił się na przełomie wieków XV i XVI. Poświęcanym kadzidłem, którym była żywica z jałowca, okadzano domy i obejście, co miało znaczenie symbolicznego zabezpieczenia go przed chorobami i nieszczęściami. W tym samym celu poświęconym złotem dotykano całej szyi. Po uroczystym obiedzie podawano ciasto z migdałem. Ten, kto go odnalazł w swoim kawałku, zostawał „królem migdałowym”. Znany był też zwyczaj chodzenia dzieci z gwiazdą, które pukając do domów, otrzymywały rogale, zwane „szczodrakami”. Śpiewano przy tym kolędy o Trzech Królach. Przy kościołach stały stragany, sprzedawano kadzidło i kredę. Do dziś zachował się zwyczaj święcenia kredy, którą zwyczajowo w święto Trzech Króli na drzwiach wejściowych w wielu domach katolickich pisane są litery: K+M+B+ oraz data bieżącego roku. Zwyczaj ten jest błędną interpretacją łacińskiej inskrypcji CMB Christus Mansionem Benedicat (Niech Chrystus błogosławi temu domowi), choć święty Augustyn tłumaczy je jako Christus Multorum Benefactor (Chrystus dobroczyńcą wielu). Legenda o „trzech królach” pojawiła się w średniowieczu, stąd dzisiejsze błędne odczytywanie tych liter jako imion Mędrców.